Novi Sad raste, a odumiru vojvođanska sela
Prema preliminarnim podacima popisa stanovništva u Novom Sadu zajedno sa Petrovaradinom popisano je 360.000 ljudi, što je za oko petinu više nego na prethodnom zvaničnom popisu 2002. godine.
Tada je na gradskom području uključujući i prigradska naselja broj stanovnika iznosio 299.294. Međutim, još je rano govoriti da li Novi Sad beleži pozitivan prirodni priraštaj ili je samo reč o velikoj migraciji stanovništva iz drugih vojvođanskih mesta.
Zvonimir Pavlović, pomoćnik direktora Republičkog zavoda za statistiku, iz Sektora za statistiku AP Vojvodina kaže da za razliku od Novog Sada ostali gradovi i oštine u Vojvodini suočili su se sa drastičnim demografskim padom. Od gradova najsumornija slika je u Somboru i Kikindi, a opštine u kojima je zabeležen najveći pad broja stanovnika su Alibunar, Žitište, Bela Crkva, Apatin i Plandište.
Vojvodina je u odnosu na 2002. godinu pretrpela svojevrstan demografski potres. Najdrastičniji pad, ako se izuzme Alibunar, zabeležen je u Somboru u kojem danas živi 10.000 stanovnika manje nego pre devet godina.
U Subotici su danas 3.643 stanovnika manje u odnosu na prethodni popis, a alarmantna je situacija i u apatinskoj opštini u kojoj je popisano 29.777 stanovnika, što je oko osam odsto manje nego prilikom prethodnog popisa. Ništa veselije nije ni u Vrbasu, gde je popisano tri hiljade građana manje nego ranije.
U Kikindi je, prema podacima Opštinske popisne komisije, ukupno 60.151 stanovnik, približno 10 odsto manje u poređenju sa popisom pre devet godina. U kikindskom kraju za manje od 10 godina praktično su nestala četiri prosečna banatska sela.
To ukazuje na alarmantnu činjenicu da u Kikindi dvostruko više ljudi umire nego što ih se rađa. Inače, Kikinda sada kao grad, bez okolnih naselja ima 38.491 žitelja, najmanje u protekle tri decenije dok je 1991. godine, sa 43.051 stanovnikom, bila najmnogoljudnija od nastanka.
Pozitivnim priraštajem ne može da se pohvali ni Bačka Palanka, gde je nestalo jedno veće selo, a prema rezultatima popisa u ovoj opštini trenutno živi 56.400 stanovnika. Najmanji demografski udar pogodio je Zrenjanin, u kom je svega 1.500 ljudi manje u odnosu na popis iz 2002. godine.
Stručnjaci ovu činjenicu objašnjavaju uništenjem privredrede i lošom ekonomskom situacijom u većini gradova Vojvodine zbog čega sve više mladih iz čitave pokrajine kupuje voznu kartu u jednom pravcu - za Novi Sad ili Beograd.
- Zato je očekivano što su Kikinda, Alibunar ili Sombor, na primer, platili danak loše tranzicije i privatizacije - objašnjava za “Blic” dr Miroslav Zdravković, ekonomski istraživač.
Nacija u poznim godinama
Zvonimir Pavlović iz zavoda za statistiku kaže da će kompletni rezultati biti poznati tek nakon 15. novembra.
- Novi Sad će svakako biti jedno od retkih mesta koja beleže pozitivan saldo. Ovaj porast broja stanovnika je sasvim očekivan, dok nije novost da smo nacija u poznim godinama i da je priraštaj godinama negativan, što je slučaj posebno sa Vojvodinom i manjim vojvođanskim mestima - objasnio je Pavlović.
Umesto suštinske decentralizacije, koja bi doprinela razvoju manjih sredina, autonomija je Novi Sad izrodila u novi centar u kome su stacionirane sve pokrajinske poluge moći, dodaje dr Zdravković.
- Dok se u ozbiljnim društvima insistira da administrativni i univerzitetski centri kao i druge ustanove i privredni razvoj budu raspoređe po manjim gradovima, kako bi se razvijali, kod nas je sve potpuno drugačije. Zato su popisni rezultati očekivani. Jer, stacioniranjem svih tih institucija u Novi Sad dobili smo novi Beograd, dok druge opštine izumiru - veli Zdravković.
Mlađa populacija, prema rečima našeg sagovornika, izvan Novog Sada ostaje bez mogućnosti da dođe do stalnog posla, ali i obrazovnih i kulturnih sadržaja.
- Jer, fakulteti, uspešna preduzeća, pokrajinske institucije i predstavništva stranih firmi su koncentrisani isključivo u Novom Sadu. Stoga, mladi imaju samo dva izbora, da spakuju kofer za vojvođansku prestonicu ili da ih propala sredina proguta - ističe dr Živković.